22 Nisan 2014 Salı

Yapmış olmak için iş yapmak

Bu aralar memleketin futbol gündemi Passolig komedisiyle meşgul. O apayrı bir yazının konusu aslında, ama ben bu sefer çok daha "light" bir konuya gireceğim. Biliyorsunuz 2012 yılında yürürlülüğe giren Sportif Ekipman Talimatı ile, ligimizdeki takımların sırt numaralarında bir bütünlük yakalanması hedeflendi. Bunun için de 2013-2014 sezonunda liglerimizdeki tüm takımların formalarındaki sırt numalarında ve futbolcu isimlerinde Arial yazı tipi kullanması zorunlu hale getirildi.

Uygulama başından sorunluydu aslında. Amaç şüphesiz ki dillerden düşmeyen "ligimizin marka değeri"ni yükseltmek idi. Bunun için de muhtemelen "Premier League gibi olsun ya" gibi bir noktadan yola çıkılmış, üzerine de fazla düşünülmemişti. Nitekim seçilen yazı tipi herhangi bir word dökümanını açtığımızda karşımıza ilk çıkan yazı tiplerinden biri olan Arial idi. Amaç marka değerini yükseltmek (hatta bir marka değeri yaratmak) ise, aynen Premier League gibi, lig için özel bir yazı tipi tasarlatılabilirdi. Bu yol seçilmese bile en azından bir komite kurulur, diğer yazı tiplerinden ayrışan, karakterli bir yazı tipi seçilmesi sağlanabilirdi. Görülüyor ki bunlar yapılmadı, kimin nasıl yaptığını bilmediğimiz bir şekilde Arial'de karar kılındı.

Lig başladı, biz de bu duruma (mecburen) eyvallah diyip çıkacak formaları beklemeye başladık. Bir yandan da ben bir Beşiktaşlı olarak duruma içten içe sevinmiştim, zira son 3 senedir gerçekten birbirinden kötü, farklı olacam diye rezil olmuş, kabus gibi yazı tipleri kullanıyorduk. En azından Arial düzdü, sıradandı. Bizi daha kötüsünden korumuştu. Lakin lig başlayıp ilk maça gittiğimizde insanların sırtında gördüğüm yazı tipi yine içimi burktu. Bu sene Beşiktaş ilk defa eli yüzü düzgün bir yazı karakteri seçmişti, ama Arial yüzünden o da mundar olmuştu.

























Bu sene kullanamadığımız yazı tipi.


Dediğim gibi ligler başladı, ama sahalarda o arzulanan görsel bütünlükten eser yoktu. İlk dikkati çeken Fenerbahçe'nin kullandığı karakterlerin daha kalın olmasıydı. Beşiktaş ve Galatasaray'ın dahil olduğu birçok takım ondan daha ince bir yazı tipi kullanıyordu. Bir de Kasımpaşa gibi çok çok daha ince bir karakter kullanan takımlar vardı. Hepsini yanyana koyunca da ortaya şöyle bir kakafoni çıkıyordu.



Aslına bakarsanız şu resimde talimata tek uyan takım Kasımpaşaspor. Onların kullandığı yazı tipi Arial; Beşiktaş, Galatasaray ve ligin çoğunluğunun kullandığı yazı tipi Arial Bold. Fenerbahçe ise Arial Bold'u alıp etrafına kontür attığı için Arial Bold / Arial Black arası bir yazı tipi yakalamış durumda. Talimatta yazı tipi tek bir yerde geçiyor, orada da şu şekilde yer alıyor "En üst iki profesyonel ligde yer alan kulüpler, resmi müsabakalarında bu talimatta yer alan ölçüler çerçevesinde “arial” yazı tipindeki numara ve büyük harfleri kullanmak zorundadırlar." Yani dediğim gibi işi tek kuralına uygun yapan Kasımpaşaspor ve onun gibi "ince" yazı tipi kullanan takımlar. Sonuç olarak bir "birlik" olmaktan çok uzak bir manzara ile karşılaşıyoruz. Durumun absürdlüğü Fenerbahçe - Kasımpaşa maçında daha da net ortaya çıkıyor.



Şu fotoğrafa bakıp "Evet bu ligde forma numaralarına bir standartizasyon getirilmiş, çok güzel olmuş" der misiniz? Aklı başında olan adam demez, ama TFF'nin başında bunlardan bulunmuyor olsa gerek ki sene başında bu numaralara onay verip sonra da müdahale etmemişler. Farklılıklar tabi ki burada da bitmiyor. Eskişehirspor ile Beşiktaş aynı karakteri (Arial Bold) kullanıyor. Ama Eskişehirspor harf arasını öyle bir açmış ki, ikisi birbirinden dünyalar kadar farklı görünüyor. Yemin ederim bir tasarımcı olarak Eskişehir maçında numaralara bakmaktan maça konsantre olamadım.




Sonuç olarak baktığımızda, nereden tutsan elimizde kalan bir uygulama ile karşı karşıyayız. Bu uygulamanın düzeltileceğine veya iptal edileceğine dair de herhangi bir habere ben şahsen rastlamadım. Seneye de bu şekilde devam edeceğiz gibi görünüyor. Sırf "yaptık" diyebilmek için yapılmış bir uygulama ve en basit konulardan birini bile yüzüne gözüne bulaştıran bir federasyon. Siz şimdi şunu bile beceremeyen adamların e-bilet gibi dev bir uygulamanın altına girip, alınlarının akıyla çıkmasını bekliyor musunuz?

Ben de öyle düşünmüştüm...


Not: Eskişehir formasındaki numaraları okumakta zorlandınız değil mi? Federasyon Eskişehir'in kırmızı üzerine siyah yazı karakteri kullanmasına izin veriyor, fakat Galatasaray'ın kırmızı/koyu kırmızı çubuklu formasına sarı forma numarasına yazmasına izin vermiyor. Forma çubuklu olduğu için sırta numaralar için bir çerçeve açılmasını şart koşuyor. İki rengin birbirine çok yakın olması ve bunlarla bariz koyuluk farkı olan bir yazı tipi kullanılması durumunda çerçeveye gerek olmadığını algılayaman bir zihniyet. Bir yandan çerçeveyi namusu gibi savunuyor, öbür yandan da koyduğu Arial kuralını takip bile etmiyor.